Του Robert Samuelson* Εξετάζοντας την κατάσταση στην Ελλάδα, με προβληματίζει το εξής: γιατί δεν υπήρξαν μαζικές αναλήψεις καταθέσεων από τις τράπεζες της χώρας; Ας υποθέσουμε ότι ήσασταν Ελληνας και είχατε, παραδείγματος χάριν, αποταμιεύσεις 2.000 ευρώ σε μία τράπεζα. Γιατί να τα αφήνατε εκεί; Μέρα με την ημέρα εντείνεται η φημολογία ότι η Ελλάδα θα εκδιωχθεί από το ευρώ και θα εκδώσει το δικό της νόμισμα, μάλλον τη δραχμή. Οι καταθέσεις -θεωρητικά- θα μετατρεπόταν αυτόματα από ευρώ στο νέο νόμισμα. Το χειρότερο σενάριο είναι ότι, αφής στιγμής συνέβαινε η μετατροπή, το νέο νόμισμα θα έχανε ακαριαία την αξία του προς το ευρώ σε ποσοστό 50% (όπερ σημαίνει, ότι θα υφίστατο υποτίμηση). Με δεδομένο τον κίνδυνο, φαίνεται πως κάθε λογικός άνθρωπος θα απέσυρε τα πολύτιμα ευρώ του από την τράπεζα και θα τα κρατούσε σε μορφή ρευστού ή θα τα κατέθετε σε τράπεζα εκτός Ελλάδας. Εντούτοις, μέχρι στιγμής δεν έχει εκδηλωθεί πανικός, παρά το ότι παρατηρείται αργή αλλά σταθερή απομύζηση καταθέσεων. Η απλούστερη εξήγηση γιατί δεν απέσυραν μαζικά οι Ελληνες τις καταθέσεις τους έγκειται στο ότι δεν πιστεύουν πως η χώρα θα εγκαταλείψει το ευρώ. Σε συνομιλία μου με τον επί μακρόν ανταποκριτή της εφημερίδας «Καθημερινή» στην Ουάσιγκτον, Αθανάσιο Ελλις, ανέφερε τρεις λόγους, που αιτιολογούν αυτήν τη στάση. Πρώτον, οι εκλογές της 17ης Ιουνίου δεν είναι πιθανό ότι θα αναδείξουν θραμβευτή τον ΣΥΡΙΖΑ. Μια νίκη αυτού του αριστερού κόμματος θα αύξανε τις πιθανότητες εξόδου της χώρας, γιατί η Γερμανία και άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης δεν θα αναδιαπραγματεύονταν πλήρως το υπάρχον πρόγραμμα σωτηρίας της Ελλάδας. Ωστόσο, κατά τον κ. Ελλις, η στήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ και ορισμένα μικρότερα κόμματα πιθανώς να αποδειχθεί προσωρινή, μία ψήφος διαμαρτυρίας προφανής στην προηγούμενη αναμέτρηση, η οποία δεν οδήγησε σε κυβέρνηση. Στις νέες εκλογές η στήριξη της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ ίσως ενισχυθεί. Πιθανώς τα δύο κόμματα να συγκροτήσουν κυβέρνηση συνασπισμού, η οποία, χωρίς να απορρίπτει το πρόγραμμα σωτηρίας, θα ζητήσει τροποποιήσεις, ώστε να αμβλυνθούν οι συνέπειές του στην οικονομία. Δεύτερον, όπως προσέθεσε ο κ. Ελλις, άλλες χώρες της Ευρωζώνης θα κάνουν κάποιες υποχωρήσεις για την Ελλάδα, όπως λόγου χάριν, το να επιτύχει τους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους όχι σε δύο, αλλά σε τέσσερα χρόνια. Ο λόγος είναι ότι αν το κάνουν αυτό, θα περιοριστεί όλη η κερδοσκοπία για την ελληνική εξοδο και ο αντίκτυπος σε άλλες, εξίσου ευάλωτες χώρες. Τρίτον και τελευταίο, ο κ. Ελλις δεν πιστεύει πως η Ελλάδα θα χρειαστεί νέα δόση από το υπάρχον πρόγραμμα πριν από τα τέλη Ιουλίου. Αυτό θα προσφέρει κάποια περιθώρια να αναπνεύσει η νέα κυβέρνηση, και η Ευρωζώνη να κάνει τροποποιήσεις στη λιτότητα με στόχο την ανάπτυξη. Πάντως, είναι πιθανόν για μία ακόμη φορά να μπορέσουν να μπερδέψουν τα πράγματα η Ελλάδα και η Ευρώπη. Αλλά δεν έχουν αποκλειστεί τα υπόλοιπα ενδεχόμενα. * The Washington Post Writers Group