Νέα επίσκεψη, νέες αιτιάσεις από την τρόικαΒασιλης ZηραςΑπό την επίσκεψη της τρόικας τον περασμένο Ιούλιο - Αύγουστο είχε καταστεί σαφές ότι όλες οι υποθέσεις στις οποίες βασίστηκε το δεύτερο πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα είχαν ανατραπεί.Κατ αρχάς, η χρηματοδότηση του προγράμματος είναι πιθανότατα ανεπαρκής. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το δάνειο που χορηγούν η Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και από την Ελλάδα, μέσω των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής, τα οποία τον Μάιο είχαν υπολογισθεί σε 11,6 δισ. ευρώ, για τη διετία 2012 - 2013. Εξαιτίας της ύφεσης και των αστοχιών στην υλοποίηση του Μνημονίου, τα μέτρα αυτά φαίνεται πλέον να μην επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες του Δημοσίου που δεν καλύπτονται από το δάνειο της τρόικας.Επίσης, και για τους ίδιους λόγους (ύφεση, αστοχίες κ.λπ.), ετέθη και πάλι εν αμφιβόλω η βιωσιμότητα του χρέους, καθώς εκτιμάται ότι δεν θα υποχωρήσει στο 120% του ΑΕΠ.Σε ό,τι αφορά το κενό χρηματοδότησης, σύμφωνα με πληροφορίες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι ανέρχεται για τη διετία 2013 - 2014 σε 19 δισ. ευρώ. Η Κομισιόν είναι λίγο πιο αισιόδοξη και το περιορίζει στα 14 - 15 δισ. ευρώ. Αρα ακόμη και αν βρεθούν, συμφωνηθούν και υλοποιηθούν τα μέτρα των 11,6 δισ. παραμένει μια διαφορά.Επιπλέον ποσά θα απαιτήσει η επιμήκυνση. Αυτό το κενό είναι αδύνατον να καλυφθεί είτε με επιπλέον μέτρα είτε με τέτοιου μεγέθους εκδόσεις εντόκων γραμματίων. Είναι με άλλα λόγια εξαιρετικά δύσκολο να το καλύψει μόνη της η ελληνική πλευρά. Από την άλλη, είναι δύσκολο πολιτικά για τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να προσέλθουν στα κοινοβούλιά τους ζητώντας την έγκριση νέας βοήθειας προς την Ελλάδα. Πολλοί Γερμανοί αξιωματούχοι, ο απερχόμενος Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε και άλλοι Ευρωπαίοι δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο να δοθεί περισσότερος χρόνος προσαρμογής στην Ελλάδα, αποκλείοντας όμως τη χορήγηση επιπλέον χρημάτων.Τον Αύγουστο, ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας είχε συμφωνήσει με τους επικεφαλής της τρόικας να αφήσουν στην άκρη το θέμα. Η ελληνική πλευρά δεσμεύθηκε να παρουσιάσει τα μέτρα των 11,6 δισ. και το θέμα της χρηματοδότησης να συζητηθεί σε πολιτικό επίπεδο. Επί της ουσίας, η επωδός των Ευρωπαίων «πρώτα η αξιολόγηση της τρόικας και μετά αποφασίζουμε» σημαίνει «εφαρμόστε τα σκληρά μέτρα για να μπορέσουμε κι εμείς να πείσουμε τους δικούς μας να κάνουν κάτι». Γι αυτό η τρόικα και η Ευρωζώνη δεν πρόκειται να κάνουν εκπτώσεις σε ό,τι αφορά τουλάχιστον την αξιοπιστία των 11,6 δισ. Οι πιέσεις για να είναι τα μέτρα σίγουρης απόδοσης και να εκπέμπουν παράλληλα έναν ισχυρό συμβολισμό θα ενταθούν τις επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πλαίσιο αυτό τίθεται το θέμα, πέραν των περικοπών μισθών, συντάξεων κ.λπ., να γίνουν και απολύσεις από τον στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.Σε ό,τι αφορά το χρέος, προκαταρκτικές αναλύσεις βιωσιμότητας της τρόικας το βλέπουν να διαμορφώνεται λίγο κάτω από το 150% του ΑΕΠ το 2020. Το υπουργείο Οικονομικών συγκρότησε μια ομάδα οικονομολόγων από διάφορους φορείς ώστε να παρουσιάσει στην τρόικα μια ελληνική μελέτη βιωσιμότητας.Νέα απομείωσηΥποχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα και μη βιώσιμο χρέος με βάση το καταστατικό του ΔΝΤ σημαίνει αυτόματη διακοπή της καταβολής των δόσεων. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που το ΔΝΤ ήγειρε θέμα νέας απομείωσης του χρέους, που αυτή τη φορά δεν θα μπορούσε να αφορά κανέναν άλλον εκτός του λεγόμενου επίσημου τομέα, δηλαδή τα δάνεια που έχουν δώσει τα κράτη-μέλη και τα ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες. Στην πιο αθώα του εκδοχή το νέο «κούρεμα» θα μπορούσε να είναι η απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης. Αλλά ακόμη και αυτό θα είναι πολιτικά δύσκολο. Πόσω μάλλον ένα κούρεμα των ομολόγων της ΕΚΤ. Σε κάθε περίπτωση, η απομείωση του χρέους θα το καταστήσει βιώσιμο, θα καλύψει μέρος του κενού χρηματοδότησης (αφού θα μειωθούν και οι δαπάνες για τόκους) και θα οδηγήσει εμμέσως σε επιμήκυνση. Και όπως δείχνει η δήλωση Φέκτερ, το θέμα έχει τεθεί και οι αποφάσεις θα ληφθούν τις επόμενες εβδομάδες.ΣXETIKA ΘEMATA